Το ταξίδι αυτό πραγματοποιήθηκε το 2012, στην Κρήτη, όπου και ταξιδέψαμε μέχρι το νησί των λεπρών, την Σπιναλόγκα. Ξέρω ότι γυρνάω χρόνια πίσω, αλλά είναι από εκείνες τις φορές που χαζεύω ότι φωτογραφικό υλικό έχω και συνειδητοποιώ πως δεν έκανα ποτέ κάτι με αυτό.
Πιθανόν οι περισσότεροι να το γνωρίζετε λόγο της σειράς “Το Νησί”, που προβλήθηκε στην Ελληνική τηλεόραση το 2010 και ήταν βασισμένο στο βιβλίο της Victoria Hislop. Άλλοι πάλι ίσως το μάθατε από ντοκιμαντέρ ή έτυχε να γνωρίζατε την ιστορία του.
Έχουμε βρεθεί και αναφερθεί ήδη σε διάφορα σημεία της Κρήτης, όπως το Ρέθυμνο και τα Χανιά. Αυτή την φορά πάμε έως το Λασίθι με σκοπό να την επίσκεψη μας στο νησί των Λεπρών ή αλλιώς Σπιναλόνγκα, όπου και προστατεύεται από την Unesco.
Για την ιστορία
Ο Ενετός χαρτογράφος Vincenzo Maria Coronelli, υποστήριζε πως η Σπιναλόγκα δεν ήταν πάντα νησί, αλλά κομμάτι της χερσονήσου Κολοκύθα. Αναφέρει πως πίσω στο 1526, οι Ενετοί κατέστρεψαν μέρος της χερσονήσου με σκοπό τη δημιουργία ενός νησιού, εφόσον ήταν ήδη οχυρωμένο. Πέρασαν Άραβες, Τούρκοι, Ενετοί και Οθωμανοί. Άρα ήταν ένα έτοιμο οχυρό που χρειαζόντουσαν.
Ονομασία
Η λέξη Σπιναλόγκα ήρθε σαν ονομασία μέσα από τους Ενετούς τον 13ο αιώνα, καθώς το αρχαίο όνομα ήταν Καλυδών. Η κρητική έκφραση που υπήρχε “Στην Ελούντα”, μπέρδευε τους Ενετούς, με αποτέλεσμα όποτε την πρόφεραν στα λατινικά ακουγόταν το “spina lunga“, που σημαίνει «μακρύ αγκάθι».
Στις 30 Μαίου 1903 υπογράφηκε η απόφαση για να μετατραπεί το μέρος, σε νησί των λεπρών όπου και μεταφέρθηκαν συνολικά 251 ασθενείς, 148 άνδρες & 103 γυναίκες.
Το 1913 η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα με αποτέλεσμα να φιλοξενεί όλο και περισσότερους αρρώστους. Δεν έμεινε όμως μόνο στον Έλληνα ασθενή, καθώς άρχισαν να στέλνουν αρρώστους και από άλλες χώρες Έτσι χαρακτηρίστηκε ως Διεθνές Λεπροκομείο.
Φιλοξένησε άνδρες και γυναίκες όπου κατά την διαμονή τους έγιναν σύζυγοι και δημιούργησαν οικογένειες. Το 1957 έκλεισε οριστικά (αφού βρέθηκε η φαρμακευτική αγωγή) και από τότε διατηρείται και παραμένει σαν μουσείο.
Οι τιμές αλλάζουν με την σεζόν οπότε ψάξτε πριν ξεκινήσετε. Δεν υπάρχει είσοδος στο νησί, καθώς λειτουργεί εις μνήμην όσων κατοίκησαν εκεί.
Η έκθεση
Κατά την είσοδο, θα δεις αρκετά σημεία που είναι καλυμμένα με καθρέφτη. Είναι μια παρέμβαση του καλλιτέχνη Κώστα Τσόκλη και τιτλοφορείται «εσύ, ο τελευταίος λεπρός»
Ο μεγάλος σταυρός στην είσοδο του νησιού, οι πολυεστιακοί καθρέπτες στα σοκάκια, ο μετέωρος άνθρωπος πριν την αυτοκτονία, οι πίνακες ζωγραφικής μέσα στα άλλοτε σπίτια των λεπρών απεικονίζουν το αίμα, το δάκρυ, αλλά και την ελπίδα για τη ζωή.
Όπως είχε αναφέρει και ο ίδιος: «Ο Σταυρός είναι ένα σύμβολο μαρτυρίου, μπροστά στην είσοδο του νησιού μετατρέπει αυτόματα σε μνημείο προσκύνησης, που παύει να είναι ένας τουριστικός τόπος. Ο επισκέπτης καλείται να επισκεφθεί το νησί με σεβασμό».
Έχουν διασωθεί τα περισσότερα κτίσματα, όπως το ιατρείο, όπου και θα δεις τον εξοπλισμό που είχαν, το γραφείο και κάποιες σημειώσεις. Τα δοκάρια των σπιτιών που ακόμα κρέμονται και βλέπεις τον καταγάλανο ουρανό, την είσοδο από όπου τους δεχόντουσαν με την βάρκα και τον μικρό εκείνον πολιτισμό που είχαν δημιουργήσει.
Είναι ένας τόπος μνήμης και θλίψης συγχρόνως, γνωρίζοντας την ιστορία.