Το Auschwitz-Birkenau, βρίσκεται στην Κρακοβία και είναι το βασικό στρατόπεδο συγκέντρωσης κατά των Β. Παγκόσμιο πόλεμο. Περιέχει ένα μουσείο (Στην ουσία είναι η διατήρηση του χώρου, με ότι μπορείς να φανταστείς που έχει διασωθεί). Είναι το στρατόπεδο εκείνο που διασώζει το μοναδικό κρεματόριο που δεν πρόλαβαν να καταστρέψουν και ο αέρας μυρίζει θάνατο έως και σήμερα.
Το ταξίδι μας ξεκίνησε όταν βρισκόμασταν ήδη στη Κρακοβία και είχαμε σαν στόχο να φτάσουμε στο Στρατόπεδο Συγκέντρωσης του Auschwitz-Birkenau. Κλείσαμε εισιτήριά με το τρένο από την ιστοσελίδα του Polrail, αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν μπορείς να πάρεις λεωφορείο (σαφώς θα κάνεις παραπάνω ώρες) ή να νοικιάσεις κάποιο αυτοκίνητο.
Η απόσταση είναι μόλις 60χλμ και η διαδρομή ευχάριστη.
Μια ώρα μετά φτάσαμε στην κωμόπολη Οσβιέτσιμ. Ο καιρός μουντός και η διάθεσή μας περίπου ίδια, μιας και ξέραμε περίπου τι πρόκειται να συναντήσουμε. Είναι μια πόλη φάντασμα, ίσως γιατί γνωρίζεις τι συνέβη, ίσως γιατί η ατμόσφαιρα είναι βαριά και ο αέρας σου φέρνει αυτήν την γεύση στα χείλη από καμένο δέρμα. Κάτι αιωρείται και δεν ξέρεις αν είναι οι ψυχές που πέρασαν.
Arbeit Macht Frei
Μουσείο
“Η εργασία απελευθερώνει”. Αυτό ήταν το ειρωνικό μήνυμα στην είσοδο του στρατοπέδου. Δεν ξέρω αν μπορώ να περιγράψω τα συναισθήματα που νιώσαμε κατά την παραμονή μας τόσο στο Άουσβιτς όσο και στο Μπίρκεναου. Αν μπεις σε σπίτι που έχει πεθάνει ένας άνθρωπος μπορεί και να αισθανθείς λίγο ‘βαριά’ την ατμόσφαιρα. Φαντάσου να μπεις σε χώρο όπου πέθαναν 1.1 εκατομμύρια άνθρωποι…
Το μεγαλύτερο μέρος του στρατοπέδου έχει διατηρηθεί άψογα. Όλες σχεδόν οι αίθουσες είναι διαμορφωμένες σε μουσείο που εξιστορεί τα γεγονότα που συνέβησαν στο συγκεκριμένο χώρο αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αξιοσημείωτες είναι οι αίθουσες με τα παπούτσια, τα γυαλιά, τις βαλίτσες και τα υπόλοιπα αντικείμενα των Εβραίων που έχασαν τη ζωή τους, καθώς επίσης το κτίριο του κρεματόριου.
Οφείλω να ομολογήσω πως είναι άρτια οργανωμένο με φιλικότατο προσωπικό και καλοδιατηρημένες εγκαταστάσεις. Η είσοδος στο μουσείο είναι δωρεάν (πληρώνεις μόνο audio guide) και οι φωτογραφίες επιτρέπονται μόνο χωρίς φλας και χωρίς τρίποδο. Για κάτι επιπλέον (φωτογραφικά) πρέπει να έχεις προνοήσει και να ζητήσεις συγκεκριμένη άδεια, με μια σχετικά εύκολη διαδικασία.
Αφού περάσαμε τον έλεγχο ασφαλείας και αφήσαμε τις τσάντες μας, το ταξίδι μας ξεκίνησε. Πριν ξεκινήσετε την περιήγησή σας, θυμηθείτε μαζί με το audio guide, να προμηθευτείτε ένα χάρτη του στρατοπέδου, ο οποίος διατίθεται δωρεάν και περιέχει αρκετές πληροφορίες.
Η προσέλευση του κόσμου είναι μεγάλη σε καθημερινή βάση, οπότε αν θέλετε να ‘δείτε’ τα πάντα σε μια μέρα, καλό είναι να ξεκινήσετε πολύ νωρίς. Ανάλογα με την εποχή που θα επισκεφτείτε, η ώρα κλεισίματος του μουσείου είναι διαφορετική, μπορείτε όμως να πάρετε πληροφορίες μέσα από το επίσημο και προσφάτως ανανεωμένο site του μουσείου, πατώντας εδώ.
Birkenau
Για τη μετάβασή σας στο Birkenau – Μπίρκεναου μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το λεωφορείο που φεύγει κάθε μια ώρα από τον προαύλιο χώρο του μουσείου. Εναλλακτικά μπορείτε να περπατήσετε τα 3 περίπου χιλιόμετρα ή να πάρετε ταξί.
Το συγκεκριμένο στρατόπεδο είναι τεράστιο. Περνώντας από την επιβλητική πύλη δύσκολα θα μπορέσετε να δείτε την άλλη άκρη. Σώζονται αρκετά κτίρια, κυρίως με κρεβάτια κρατουμένων. Οι θάλαμοι αερίων και τα κρεματόρια καταστράφηκαν από τους Γερμανούς κατά την λήξη του πολέμου, μπορείτε όμως να δείτε τα χαλάσματα ενός εξ αυτών.
Κατά την παραμονή μας συναντήσαμε μια αρκετά μεγάλη ομάδα Εβραίων του Ισραήλ, οι οποίοι επισκέφτηκαν τον τόπο για να αποδώσουν φόρο τιμής στα θύματα του ναζισμού.
Ομιχλώδες τοπίο, ένα βάρος στη ψυχή σου με τα όσα έχεις δει και σίγουρα δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, εκείνες τις γρατζουνιές στο κρεματόριο. Εικόνες που δεν έφευγαν από τα μάτια μας και λίγο πιο πέρα, στο σημείο αναφοράς στο τέλος του στρατοπέδου, κεριά αναμμένα και τραγούδια που μας πλάκωναν τη ψυχή.
Ξέρετε δεν μπορούν να αποτυπωθούν όλα στον φωτογραφικό φακό, τα συναισθήματα όπως ο πόνος και η θλίψη σε ένα χώρο, δεν βρίσκονται σε ένα χαρτί τυπωμένο, ούτε από τα δικά μας λόγια, αλλά είναι μια ανάμνηση που πλέον θα σε στοιχειώνει σε όλη σου τη ζωή.
Δεν ξεχνώ ποτέ.
Είναι ένα ταξίδι σαν φόρος τιμής.
